Allergiemedicatie als behandeling voor prikkelbaredarmsyndroom
Studie geleid door UZ Leuven toont werkzaamheid van allergiemedicijn ebastine bij prikkelbare darm
Goed nieuws voor patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom: een recente studie, gecoördineerd door UZ Leuven, toont aan dat het allergiemedicijn ebastine de symptomen van de aandoening kan verminderen. Het onderzoek is een stap vooruit in de behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom en biedt nieuwe perspectieven om de kwaliteit van leven van een grote groep patiënten te verbeteren. De studie werd gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Gut.
Zo’n 10% van de wereldbevolking lijdt aan het prikkelbaredarmsyndroom (PDS): een chronische aandoening waarbij patiënten na het eten van bepaalde voedingsmiddelen last hebben van buikpijn en andere klachten zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree. De beschikbare behandelingen zijn vaak teleurstellend en hebben weinig effect op de intensiteit van de pijn, waardoor de aandoening een grote impact heeft op de levenskwaliteit.
Daarom is er een grote nood aan nieuwe medicatie die vooral een pijnstillende werking heeft ter hoogte van de darmen. Tot voor kort waren er maar weinig vorderingen op dat gebied, in de eerste plaats omdat het tot enkele jaren terug onduidelijk was hoe de buikklachten precies ontstaan.
Allergiemedicijn beter dan placebo
De studie werd uitgevoerd in samenwerking met zeven andere Belgische en Nederlandse ziekenhuizen. Hiervoor werden 202 patiënten met PDS twaalf weken lang behandeld met ofwel een placebo ofwel ebastine, een geneesmiddel tegen hooikoorts. Daaruit bleek dat het allergiemedicijn veelbelovend is: een deel van de patiënten dat ebastine kreeg, had na zes tot acht weken opmerkelijk minder klachten. De studie, die liep tot eind 2022, biedt nieuwe perspectieven om de kwaliteit van leven van een grote groep patiënten te verbeteren.
Prof. dr. Guy Boeckxstaens, gastro-enteroloog in UZ Leuven en hoofdonderzoeker van de studie: "Voor vele patiënten is dit een belangrijk lichtpunt. Ten eerste is er een verklaring voor hun klachten, en ten tweede is er nu vooruitzicht op nieuwe en effectievere medicatie zonder ernstige bijwerkingen om hun klachten te verbeteren."
De studie werd gevoerd met de standaarddosis ebastine, 20 mg. Een pilootstudie uit 2023 met een hogere dosis ebastine toonde echter nog betere resultaten aan. Om die veelbelovende vaststelling verder te onderzoeken, startte het onderzoeksteam ondertussen met een nieuwe studie.
Mechanisme achter prikkelbaredarmsyndroom
In 2021 ontdekte de groep van professor Boeckxstaens dat PDS-patiënten klachten ontwikkelen door een lokale afweerreactie in de darm tegen bepaalde voedingsstoffen. De onderzoekers toonden aan dat mestcellen, een soort ontstekingscellen, histamine vrijstellen na inname van bepaalde voedingsstoffen. Histamine stimuleert vervolgens pijnvezels en geeft uiteindelijk aanleiding tot symptomen. Dit mechanisme is vergelijkbaar met het ziektemechanisme dat aanleiding geeft tot hooikoorts.
In UZ Leuven kunnen patiënten met PDS al ebastine krijgen als deel van hun behandeling. De studie die momenteel loopt, onderzoekt of een verdubbeling (40 mg) van de standaarddosis ebastine voor PDS-patiënten nog beter kan helpen tegen de pijn.