Fotonen tellende CT-scanner zorgt voor “kwantumsprong”: scherpere beelden en verminderde stralingsdosis

Voor tal van ziekten is een CT-scanner het aangewezen beeldvormingstoestel. Een CT-scanner maakt gebruik van röntgenstralen of fotonen die door het lichaam gestuurd worden. Een computer stelt met foto’s uit verschillende hoeken een gedetailleerd 3D-volumebeeld samen. Bij de huidige generatie scanners zit er vrij veel ruis op de beelden: niet alle fotonen kunnen geanalyseerd worden, waardoor het potentieel van de technologie onderbenut blijft. UZ Leuven neemt nu als eerste ziekenhuis in België een zogenaamd photon counting CT-toestel van Siemens Healthineers in gebruik. Dit  toestel kan wél elk individueel foton analyseren en daardoor beelden maken die gedetailleerder zijn dan ooit.

Verfijnd oog voor detail

Diensthoofd radiologie van UZ Leuven, prof. dr. Chantal Van Ongeval: “Deze nieuwe CT-scanner laat ons toe om met meer detail naar structuren in het menselijk lichaam te kijken. Denk aan de kleinere bronchiën van de longen, bloedvatwandjes of kleine kankers. We zullen ziekten en aandoeningen beter en vroeger kunnen opsporen dan voorheen. Een mooi voorbeeld zijn botbreuken. Een gebroken bot kregen we al in beeld, maar we willen ook weten hoe sterk het gebroken bot nog is, om in te schatten wat de beste behandeling is. Dat kan nu. Je kan dit CT-toestel omschrijven als een grote microscoop, die beelden maakt met een resolutie van 0,2 millimeter, wat 50 procent scherper is dan voorheen. Dit is een kwantumsprong voor de medische beeldvorming.”

Stralingsluwe technologie

Glenn To van Siemens Healthineers: “Ten opzichte van de beste CT-toestellen die nu op de markt zijn heeft de photon counting-CT per scan liefst dertig procent minder stralingsdosis nodig voor een optimale beeldkwaliteit. Bovendien blijft de bestralingstijd erg kort: scantijden duren slechts enkele seconden of zelfs maar een fractie daarvan. Deze technologische doorbraak creëert nieuwe mogelijkheden op het vlak van CT-onderzoeken ten voordele van de patiënt.”

Professor Van Ongeval: “In UZ Leuven zullen we dankzij de photon counting CT-scanner ongetwijfeld vaker voor een CT-scan kiezen omdat de voordelen sterk opwegen tegen de straling van een CT-scan, zeker nu we de dosis sterk kunnen reduceren. Dankzij het stralingsluwe karakter van de nieuwe technologie komen ook risicopatiënten, zoals kinderen, meer in aanmerking. Beeldvorming via CT of MRI zullen altijd complementair blijven aan elkaar, maar de waardeverhouding verandert wel. Dit CT-toestel is voor onderzoeken op het vlak van cardiologie, pneumologie, vasculaire pathologie en oncologie een volwaardig alternatief voor een MRI-scan, waar vaak nog heel lange wachttijden voor zijn.”

Nieuwe mogelijkheden

UZ Leuven is een van de vijfentwintig ziekenhuizen wereldwijd, en het eerste in België, die het nieuwe toestel van Siemens Healthineers in gebruik neemt. In 2022, wanneer het toestel ook commercieel op de markt komt, zullen vermoedelijk ook andere ziekenhuizen volgen. Volgens prof. dr. Van Ongeval is de fotonen tellende technologie momenteel dé referentie op het vlak van CT-beeldvorming. “De nieuwe mogelijkheden zijn nu al eindeloos en dit is nog maar het begin van een verhaal. Naast het verhoogde detail willen we gebruik maken van energiekanalen in de fotonteller waardoor bepaalde weefsels selectief getoond kunnen worden. Het gebruik van diezelfde energiekanalen laat ook toe om contraststofvloeistoffen bij een scan beter te zien, waardoor we tot dertig procent minder contrastvloeistof moeten toedienen. Tegelijk houden we ook een vinger aan de pols rond het gebruik van nieuwe contrastvloeistoffen, met minder of zonder jodium. We hopen vooral om dat alles snel in samenwerking met andere ziekenhuizen te kunnen doen. Zo zal deze nieuwe methode pas écht voet aan de grond krijgen”, besluit professor Van Ongeval.