Niet alle eierstoktumoren hebben een chirurgische behandeling nodig. In vele gevallen van goedaardige tumoren kan opvolging zonder een operatie een veilige optie zijn. Zo worden complicaties na de ingreep vermeden. Ook de kosten voor de gezondheidszorg kunnen gedrukt worden.

Dat blijkt uit een grootschalige, internationale studie van de ‘International Ovarian Tumour Analysis’ (IOTA) groep die vandaag in The Lancet Oncology is verschenen. In het onderzoek werden 1.919 patïënten opgevolgd in 19 ziekenhuizen, waaronder ook UZ Leuven, uit negen landen. Die patiënten, waarvan 823 postmenopauzaal, leden aan goedaardige eierstoktumoren en werden tot twee jaar na de diagnose opgevolgd.

Tijden die periode genas 20,2 procent van de patiënten spontaan. In 16,1 procent van de gevallen werd de tumor wel verwijderd via een ingreep. Er traden tijdens de studie echter weinig verwikkelingen van de goedaardige tumoren op. De graad van verwikkelingen, zoals een kwaadaardige evolutie van de tumoren, borderline tumoren, verdraaiingen en ruptuur van cystes, bleef heel laag: tussen 0,2 en 0,4 procent.

Dr. Wouter Froyman, hoofdauteur van de studie en gynaecoloog in UZ Leuven, licht toe: "Deze studie toont aan dat het veilig is om eierstoktumoren waarvan uit een deskundig echografisch onderzoek blijkt dat ze goedaardig zijn, afwachtend te behandelen. Een ingreep houdt immers altijd een risico op ernstige complicaties in. Zo kan er bijvoorbeeld postoperatief een trombose, een longembolie of een wondprobleem ontstaan."

Complicaties vermeden bij 26 tot 109 vrouwen

UZ Leuven-gynaecoloog prof. dr. Dirk Timmerman, stichter en coördinator van de IOTA-groep: "Uit eerdere rapporteringen naar aanleiding van screeningstudies blijkt dat bij vrouwen tussen 50 en 74 jaar complicaties kunnen voorkomen in 3,5 tot 15 procent van de gevallen. Hadden we in onze studie dus geopereerd bij alle deelnemende postmenopauzale vrouwen, dan had 29 tot 123 van hen ernstige verwikkelingen ervaren. In onze studie werden slechts 96 postmenopauzale vrouwen geopereerd en zijn complicaties dus vermeden bij 26 tot 109 vrouwen. De graad van complicaties na een ingreep bij premenopauzale vrouwen is niet goed gekend, maar ligt vermoedelijk wel lager."

Ommekeer in aanpak

"Het chirurgisch verwijderen van de goedaardige tumor kan bovendien ook op langere termijn voor problemen zorgen," duidt dr. Wouter Froyman. "Een ingreep kan vruchtbaarheidsproblemen teweegbrengen, alsook chronische bekkenpijn en darmobstructies."

"De resultaten van deze studie kunnen leiden tot een ommekeer in de aanpak van goedaardige eierstoktumoren door minder snel te opteren voor een operatie. Niet enkel de patiënt zal daar baat bij hebben doordat ernstige complicaties worden vermeden, maar we kunnen zo ook de kosten voor de gezondheidszorg drukken. Een noodzakelijke voorwaarde is wel dat er eerst een betrouwbare echografische diagnose wordt gesteld," besluit prof. dr. Timmerman.