Dankzij de combinatie van robotchirurgie met fotodynamische therapie zijn twee UZ Leuven-patiënten met een tumor aan de tongbasis al meer dan twee jaar kankervrij. Om de tumor te verwijderen was in beide gevallen gekozen voor robotchirurgie in plaats van voor een klassieke operatie, waarbij het noodzakelijk was geweest een groot deel van de kin en de tong in te snijden. Omdat na de robotchirurgie er nog tumorcellen achtergebleven waren, besloot een team van Leuvense artsen gebruik te maken van een nabehandeling met fotodynamische therapie. Bij deze innovatieve techniek wordt een product ingespoten dat onder invloed van licht toxisch wordt, en heel gericht de resterende kankercellen vernietigt.

Laserbestraling

Fotodynamische therapie is een relatief recente techniek die tumorcellen gericht vernietigt, vertelt professor Vincent Vander Poorten, hoofd- en halschirurg in UZ Leuven. “Eerst krijgt de patiënt een product, Temoporfin, ingespoten, dat de eigenschap heeft om zich vooral op te stapelen in kwaadaardige cellen. Enkele dagen later, als het product zich voldoende ‘geïnstalleerd’ heeft, brengen we de patiënt onder narcose en bestralen we de tongbasis met een speciale laser. Onder invloed van de sterke lichtstraal begint Temorpofin toxisch te reageren en worden de kankercellen vernietigd.”

Het product stapelt zich, zij het veel minder, ook op in gezonde cellen. Daarom mochten beide patiënten pas na twee weken weer in normaal verlichte ruimtes verblijven.

Robotchirurgie

Bij de behandeling van een tumor in het hoofd-halsgebied streven artsen er maximaal naar om verminkingen en functionele beperkingen, zoals verlies van spraak, te vermijden. Professor Vincent Vander Poorten: “Al enige tijd gebruiken we in bepaalde situaties robotchirurgie omdat we daarmee een tumor nauwkeurig kunnen verwijderen langs de mond, zonder dat we daarbij een grote heelkundige toegangsweg moeten maken. Dat impliceert minder weefselschade en minder littekenweefsel.”

Volledige verwijdering

Welke chirurgische techniek ook gebruikt wordt, in elk geval is het de bedoeling dat de tumor volledig wordt weggenomen. In een aantal gevallen blijven er evenwel tumorcellen achter. “Dan is een bijkomende behandeling met radiotherapie noodzakelijk, om te vermijden dat de kanker terugkomt”, legt professor Vincent Vander Poorten uit.

Deze radiotherapeutische behandeling kan echter maar één keer efficiënt gebeuren. “Beide patiënten over wie hier sprake, ondergingen robotheelkunde voor een nieuw kankergezwel op een plek in het lichaam die al eerder bestraald was. De noodzakelijke nabehandeling kon dus niet nóg eens met bestraling gebeuren. Vandaar dat we besloten fotodynamische therapie in te schakelen om de achtergebleven cellen te overwinnen. Gezien de positieve resultaten met deze twee patiënten, hebben we goede hoop dat de therapie voor toekomstige patiënten met een vergelijkbaar probleem een oplossing biedt.”